PENGENALAN
Integrasi
Kaum memainkan peranan yang sangat besar dan penting untuk memajukan sesebuah
negara. Namun begitu, apakah yang dimaksudkan dengan integrasi itu sendiri? Menurut
Mohd Syariefudin Abdullah (2014), Integrasi ditakrifkan sebagai proses
penyesuaian bersama pelbagai kebudayaan dan ciri-ciri sosial yang diterima oleh
semua kelompok etnik dalam negara. Integrasi itu wujud dalam sesuatu masyarakat
apabila ahlinya menerima ciri ahli yang lain tanpa merujuk asal-usul dan ras
mereka. Integrasi terbahagi kepada dua
bentuk iaitu integrasi sosial dan integrasi nasional. Integrasi Sosial adalah
ilmu yang digunakan dalam ilmu sosiologi. Ia merupakan proses untuk menyatupadukan
pelbagai kumpulan kelompok dalam masyarakat melalui satu identiti bersama
dengan menghilangkan perbezaan dan identiti masing-masing. Menurut Mohd
Syariefudin Abdullah (2014) lagi seperti yang dinyatakan oleh Ahmad Haji Kambar
(1987), integrasi ialah proses bagi mewujudkan satu identiti nasional dalam
kalangan kumpulan yang terpisah dari segi kebudayaan, sosial dan lokasi dalam
sesebuah unit politik. Merujuk pada Jawatankuasa Integrasi Nasional (Jun 1991),
integrasi nasional didefinisikan sebagai proses dinamik untuk merapatkan
masyarakat negeri dalam Malaysia, khususnya antara negeri di Semenanjung dengan
negeri Sabah dan Sarawak, untuk membentuk Bangsa Malaysia yang mempunyai
identitinya sendiri berteraskan Perlembagaan Persekutuan dan Rukun Negara.
Malaysia adalah sebuah negara yang mempunyai
pelbagai etnik atau masyarakat majmuk. Ia telah pun wujud sejak beratus-ratus
tahun dahulu. Hubungan etnik yang mantap sangat perlu dalam kalangan rakyat di
sesebuah negara yang mempunyai kepelbagaian dari segi agama, bahasa dan etnik.
Integrasi dan perpaduan kaum adalah sangat penting untuk mewujudkan kestabilan
politik dan seterusnya pembangunan negara akan bertambah maju dan berjalan
dengan lancar tanpa sebarang gangguan. Dalam konteks Malaysia, kita boleh
perhatikan masyarakat yang terdiri daripada pelbagai etnik yang ada di
Malaysia. Maka, lahirlah konsep yang diguna pakai oleh para sarjana untuk
memahami tahap integrasi dalam masyarakat yang bermula dengan segregasi,
akomodasi, akulturasi, asimilasi dan akhir sekali amalgamasi. Untuk membentuk
satu bangsa Melayu bukanlah mudah. Banyak cabaran yang terpaksa ditempuh
walaupun negara sudah mengecapi kemerdekaan. Ini kerana, masalah perkauman akan
tetap menjadi satu isu yang serius dan sangat besar sekiranya perhatian dan
tindakan yang sewajarnya tidak di ambil. Oleh sebab itu, pelbagai usaha perlu
diambil dan dibuat oleh kerajaan dan juga setiap lapisan masyarakat untuk
memupuk dan menyemai sikap masyarakat yang berbilang kaum di Malaysia agar
perpaduan terus subur dan mekar mewangi di dalam setiap kehidupan masyarakat
sekali gus dapat mengelakkan peristiwa hitam 13 Mei 1969 daripada berulang
kembali. Di perenggan yang berikutnya, akan dibincangkan bentuk-bentuk aktiviti
atau program serta impak yang dapat memupuk integrasi kaum dalam masyarakat.
2.0 Bentuk
aktiviti/program yang dapat memupuk integrasi kaum dalam masyarakat.
Di
dalam realiti kehidupan masyarakat Malaysia pada hari ini, kesepaduan antara
etnik itu akan dapat dilihat melalui penglibatan masyarakat dalam pelbagai
aktiviti sosial dan kemasyarakatan yang dianjurkan. Hal ini sangat penting
kerana dapat memastikan segala perancangan untuk memupuk perpaduan dapat
dilaksanakan dengan baik. Terdapat beberapa aktiviti dan program yang boleh
dianjurkan dan disertai oleh setiap anggota masyarakat untuk memastikan
keharmonian dapat dijalin dengan erat. Aktiviti yang dianjurkan juga perlu
menggambarkan bentuk kesepaduan yang wujud di kalangan rakyat Malaysia. Antara
aktiviti yang boleh dijalankan termasuklah gotong-royong, sambutan perayaan,
aktiviti sukan dan permainan serta sambutan bulan kemerdekaan.
2.1 Bergotong-royong
Untuk
mewujudkan perpaduan dan dapat memupuk integrasi kaum dalam masyarakat adalah
dengan mengadakan aktiviti bergotong royong yang boleh dilakukan sebulan
sekali. Aktiviti bergotong-royong adalah merupakan saluran dan peluang kepada
masyarakat di sesuatu kawasan perumahan dan perkampungan untuk berjumpa dan
saling mengenali di antara satu sama lain (lihat Rajah 2.1). Aktiviti ini boleh
disertai oleh semua golongan tidak kira tua dan muda. Sebagai contoh, aktiviti
gotong-royong yang boleh dilakukan bersama ialah membersihkan kawasan
perumahan, taman permainan, surau dan masjid, balai raya, tanah perkuburan dan
sebagainya. Selain mengeratkan silaturahim, kebersihan kawasan penduduk
setempat juga akan lebih terjamin.
2.2 Sambutan
Perayaan dan Majlis Rumah Terbuka
Selain
daripada itu, integrasi kaum di Malaysia dapat dipupuk melalui sambutan
perayaan kaum-kaum di Malaysia secara bersama-sama dengan membuat majlis rumah
terbuka. Perayaan utama yang boleh diraikan oleh seluruh masyarakat yang
terdiri daripada pelbagai kaum ialah Sambutan Hari Raya Aidilfitri, Tahun Baru
Cina, Deepavali, Krismas dan Hari Gawai. Melalui kunjungan sambutan perayaan
sesuatu kaum dapat menerbitkan perasaan saling hormat-menghormati terhadap adat
dan kepercayaan kaum lain. Apa yang pasti, majlis rumah terbuka itu disambut
dan diraikan oleh masyarakat berbilang etnik sambil menikmati
bermacam-macam-macam juadah bersama-sama. Aktiviti seperti ini merupakan
satu-satunya peluang yang perlu digunakan oleh rakyat Malaysia untuk bersantai
bersama-sama sambil berkenalan dengan lebih rapat lagi (lihat Rajah 2.2).
2.3 Aktiviti Sukan Dan Permainan
Seterusnya dalam aktiviti sukan dan permainan
pula, penglibatan masyarakat daripada pelbagai etnik di Malaysia terutamanya
dalam sukan bola sepak, badminton dan hoki jelas menunjukkan kesepaduan sosial.
Apa yang lebih penting, ketiga-tiga pasukan tersebut diwakili oleh rakyat
Malaysia daripada pelbagai etnik. Pasukan bola sepak negara yang lebih dikenali
dengan Harimau Malaya (lihat Rajah 2.3) telah mengharumkan nama negara di
peringkat rantau benua dan antarabangsa. Aktiviti sukan dan permainan yang
dijalankan dapat dijadikan tali penghubung atau gelanggang pertemuan pelbagai
kaum di Malaysia.
2.4 Sambutan
Bulan Kemerdekaan
Tanggal 31 Ogos 1957 adalah
merupakan tarikh keramat kemerdekaan negara kita. Pada setiap tahun, pelbagai
kaum akan bersama-sama meraikannya dan menyertai upacara sambutan hari
kemerdekaan ini (lihat Rajah 2.4). Sambutan kemerdekaan ini sesungguhnya membuka
satu lagi jalan dalam usaha untuk memupuk integrasi kaum di Malaysia. Kebiasaannya
pelbagai kaum akan menyertai upacara sambutan kemerdekaan pada setiap tahun. Melalui
pelbagai aktiviti yang dijalankan, akan dapat mengukuhkan ukhwah dan
permuafakatan antara masyarakat pelbagai kaum di Malaysia.
3.0 Impak
aktiviti yang bercorak integrasi kaum yang dijalankan dalam masyarakat
Hubungan etnik
di Malaysia wajar dimantapkan dari semasa ke semasa. Antara kaedah yang boleh
digunakan untuk mengukuhkan lagi perhubungan sesama kaum ini adalah dengan
melakukan aktiviti seperti bergotong-royong, rumah terbuka, aktiviti sukan dan
juga sambutan bulan kemerdekaan. Aktiviti-aktiviti seperti ini diharapkan dapat
mencapai tahap integrasi kaum yang lebih bersepadu. Apa yang lebih penting
ialah impak yang akan terhasil kesan daripada menyertai aktiviti tersebut.
3.1 Bergotong-royong
Sebenarnya,
aktiviti bergotong-royong ini merupakan contoh yang paling mudah untuk
menggambarkan wujudnya kesepaduan dalam kalangan rakyat Malaysia. Impak
daripada aktiviti bergotong-royong ini ialah dapat memupuk semangat bekerjasama
serta nilai-nilai murni untuk membersihkan serta mengindahkan lagi kawasan
persekitaran tempat kediaman masing-masing sesuai dengan slogan “Negara Bersih
Rakyat Sihat”. Sememangnya aktiviti gotong-royong ini dapat meringankan beban dan
memudahkan kerja yang sukar untuk dilakukan, ibarat kata pepatah, “Yang berat
sama dipikul, yang ringan sama dijinjing”.
3.2 Sambutan
Perayaan dan Majlis Rumah Terbuka
Majlis
rumah terbuka adalah satu lagi contoh realiti kesepaduan sosial yang wujud di
kalangan rakyat Malaysia. Impak yang dapat dirasai melalui amalan
kunjung-mengunjung ialah dapat mengeratkan lagi ikatan silaturahim di antara
jiran serta rakan daripada pelbagai bangsa dan kaum. Ini juga akan meningkatkan
interaksi sesama etnik. Sekiranya ini dapat dipraktikkan, nescaya masyarakat
Malaysia akan mampu menghadapi apa-apa sahaja cabaran yang datang dari luar
ibarat kata pepatah “Bersatu kita teguh, bercerai kita roboh”. Sikap seperti
inilah yang membezakan rakyat Malaysia dengan rakyat negara lain. Apa yang
lebih penting, amalan rumah terbuka di negara kita kini sudah menjadi identiti
Malaysia di mata dunia. Ini kerana, jika masyarakat luar berbincang mengenai
tradisi rumah terbuka, Malaysia pasti di sebut sebagai sebuah negara yang telah
lama mengamalkannya.
3.3 Aktiviti Sukan Dan Permainan
Di
dalam aktiviti sukan dan permainan ini, perkara yang perlu diselesaikan ialah
dengan memecahkan monopoli sukan dan permainan yang dikuasai oleh sesuatu kaum
sahaja seperti bola keranjang dan sepak takraw. Kita mengharapkan semoga suatu
masa nanti pasukan bola keranjang negara misalnya, boleh diwakili pelbagai kaum
di Malaysia dan bukan dimonopoli oleh kaum Cina sahaja. Dengan bermain
bersama-sama dalam sesuatu sukan dan permainan serta mewakili pasukan
kebangsaan di peringkat antarabangsa, impak yang akan di lihat ialah dapat menanamkan
semangat cintakan negara. Usaha ini sudah tentu akan dapat mengharumkan nama
negara sekali gus meningkatkan imej negara di peringkat antarabangsa. Sukan
ialah kesepaduan sosial dalam realiti masyarakat Malaysia yang jelas dapat
dilihat pada hari ini. Semoga sukan di negara kita ini terus maju dan sihat,
bak slogan yang selalu dilaungkan “Majulah Sukan Untuk Negara”.
3.4 Sambutan Bulan
Kemerdekaan
Dengan menyertai aktiviti sambutan bulan
kemerdekaan, impaknya adalah terlalu besar. Bukan sahaja dapat menimbulkan
kesepaduan di kalangan setiap kaum yang hadir, malah dengan menghayati tema
Hari Kebangsaan seperti “Sehati Sejiwa” diharap dapat menanamkan semangat
cintakan negara, kesepaduan, kesefahaman, kekitaan dan kemanusiaan seluruh
rakyat di negara ini. Seharusnya, semua kaum di Malaysia perlu memahami bahawa
kemerdekaan yang digapai pada hari ini perlu dijaga dengan sebaiknya.
Peribahasa “Hujan emas di negeri orang, hujan batu di negeri sendiri, baiklah
di negeri sendiri” perlulah direnungi oleh setiap warganegara Malaysia agar
Wawasan 2020 dapat dicapai.
